هویت گرایی فرهنگی در ادبیات کودک با ورود عناصر بومی در تصویرگری ( با تاکید بر آثار پرویز کلانتری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد نقاشی دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران

2 دانشیار گروه نقاشی دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران

چکیده

دهۀ چهل شمسی، یکی از دوره‌های مهم و تأثیرگذار بر فرهنگ و هنر ایران است. در این دهه، روشنفکران، نویسندگان و هنرمندان در محافل خود برای یافتن هویّت ملّی، مذهبی تلاشی وافر داشتند، زیرا به واسطۀ روشنگری‌های این دوران ضرورت بازگشت به خویشتن یک نیاز اجتماعی بود. حامیان خصوصی و ناشران کتب کودکان نیز، از تصویرگران می‌خواستند تا با استفاده از عناصر هویّت‌مدار آثاری همسو با این تقاضا خلق کنند. در این مقاله این فرضیه ارائه شد که ورود عناصر بومی در تصویرگری کتب کودکان دهۀ چهل در راستای ضرورت اندیشه هویّت‌گرا ایجاد شده است. و پرویز کلانتری، بومی‌گرا‌ترین تصویرگر این دهه، توانست آثاری از خود به جای گذارد که بیش از نیم قرن بر فرهنگ و هنر جامعۀ ایرانی تأثیرگذار باشد. روش تحقیق این مقاله براساس اطلاعات گردآوری شده، تحلیلی توصیفی بوده و مبتنی بر گردآوری اسناد و منابع کتابخانه‌ای و به شیوۀ استقرایی به استنتاج رسیده است. یافته‌ها نشان داد که پرویز کلانتری با شناخت ویژگی‌های بومی و بهره‌گیری از تزئینات، آرایه‌ها، ‌آرایش چهره‌ها و پوشش‌ها به شخصیت‌سازی هویّت‌مدار پرسناژهای آثار خود اقدام کرده است. موفقیت او در تصویرگری هویّت‌مدار خود منتج به این امر شد که یادآوری خاطرات قومی و بومی‌گرای آثارش طی چندین دهه تأثیری ژرف بر تصویرگری ایران داشته باشد.  
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cultural Identity in Children's Literature Book with Entrance of Native Elements in Illustration (Case Study: Works of Parviz Kalantary)

نویسندگان [English]

  • adeleh rafaee 1
  • parisa shad 2
1
2
چکیده [English]

1960's were one of important eras affecting Iranian art and culture. It was during these years when artists, writers and intellects tried to find a national-religious identity in their worksdue to illuminations of the age which insisted on going back to ourselves as a social necessity. Private investors and children book publishers also asked illustrators to create works of such quality by applying identity based elements. Present paper studies the hypothesis that native elements appearing in illustration of children books during 60's were essentially a result of identity based beliefs and thoughts. Parviz Kalantary, the illustrator who used the most native and national themes and elements in his works, was able to create works which effected Iranian society's art for over half a century. Present research is a descriptive-analytical study based on data gathered from library resources and documents and it concludes based on a posteriori method. Findings indicate that Parviz Kalantary, based on his knowledge of native characteristics and using ornaments, characters looks and costumes, has created his characters based on national and native identity. His success in identity based illustration had a great influence on Iranian illustration during past decades and has led to a collective national and native memory of his work.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Illustration
  • Native Elements
  • Children's Literature
  • Parviz Kalantary
ابراهیمی، نادر( 1367). مقدمه‌ای بر مصور کردن کتاب کودک‌. تهران: آگاه.
اکرمی، جمال الدین(1383).کودک و تصویر یک‌. تهران: مدرسه برهان
اکرمی، جمال الدین(1389).کودک و تصویر دو. تهران: سروش.
پژوهشی، اردشیر( مهر1373). تصویرسازی کتاب‌های درسی‌. تهران: رشد معلم، شماره103.
حسینی‌راد، عبدالمجید و خلیلی، مریم (‌بهار 1391). بررسی نقش جریان های فکری و حکومتی دررویکرد ملّی‌گرایانه نقاشی نو گرای ایران در دوران پهلوی. تهران: نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره49.
دومین بینال تهران (‌1339).کتابچه راهنمای بینال‌. تهران: چاپخانه سمعی بصری هنرهای زیبا.
ستاری، جلال(‌1387). هویّت ملّی و فرهنگی. تهران: مرکز.
قائینی، زهره و محمدهادی، محمد(1393). تاریخ ادبیات کودکان و نوجوانان، جلد هشتم‌. تهران: چیستا.
. قائینی، زهره(1391).کتاب کودک ،تاریخ، تعاریف،گونه‌ها. تهران: مدرسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودک.
مهردادفر، مریم(1390). تصویرسازی‌. تهران: مارلیک
ملکی، توکا و ملکی، منصور(‌1391) این شاخه مال من است. تهران: پیکره.
میر سپاسی(‌1394). تأملی در مدرنیته ایرانی، ترجمۀ جلال توکلیان، تهران: ثالث.