رابطه فرهنگ و معماری (با بررسی موزه هنرهای معاصر تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معماری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول

2 دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول

چکیده

تحولات قرن حاضر، موجب دگرگونی­ها و تغییراتی در بین برخی جلوه‌های زندگی و فرهنگ جامعه ایرانی و کم­توجهی به معماری سنتی گردید. از طرفی سرعت وقوع این تحولات، مانع تطبیق آن‌ها بافرهنگ جامعه شد. درحالی‌که این تحولات در کشورهای اروپایی گام‌به‌گام صورت گرفته بود و آن‌ها تا حد زیادی تغییرات را به‌راحتی جایگزین کردند. حال اگر برای باززنده­سازی فرهنگ و معماری اصیل ایرانی، عوامل اساسی آن شناخته شود، این هنر به حیات خود ادامه خواهد داد. معماری فقط مجموعه‌ای از سبک‌ها و فرم‌ها نیست و حتی به‌صورت کامل شرایط اجتماعی و اقتصادی خود را مشخص نمی‌کند، بلکه مجموعه‌ای از موارد یادشده است. معماری به‌عنوان یک سیستم ارتباطی، با فرهنگ در تعامل است و برای دریافت پیام موجود در آن، باید زمینه فرهنگی‌‌ای که معماری در مسیر آن به وجود آمده، مورد شناخت و مطالعه قرارداد. در غیر این صورت، مفاهیم آن به‌خوبی قابل‌درک نخواهد بود.
 موزه هنرهای معاصر تهران، حاصل هم‌نشینی مفاهیمی است که از یک‌سو، با اصل و درون‌مایه‌ی نگرش مدرن در معماری پیوند دارند و از سویی دیگر، به عمیق‌ترین لایه‌های تفکر معماری ایرانی مرتبط است. در این مقاله سعی بر آن است که موزه هنرهای معاصر، از جهت رابطه فرهنگ و معماری موردبررسی و تحلیل قرارگیرد. روش تحقیق به‌صورت توصیفی- تحلیلی وگردآوری اطلاعات با استفاده از سایت‌های اینترنتی و کتاب‌های مرتبط با موضوع و تحلیل‌های میدانی بوده است. در آخر، با بهره‌گیری از استدلال شهودی و استنتاجی شواهد و اسناد موجود، نتیجه­ای کلی استنباط گردیده است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد، برخی از مفاهیم اصیل فرهنگ و معماری سنتی ایران به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر طراحی موزه‌ی هنرهای معاصر مؤثر بوده است به‌گونه‌ای که این مفاهیم با کانسپت‌های شکل‌گیری بنا هم‌پوشانی دارد.
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between culture and architecture (case study: Tehran Museum of Contemporary Art)

نویسندگان [English]

  • korosh momeni 1
  • zohreh masoudi 2
1 Assistant Professor of Architecture, Architecture and Urban Design Department, Jundishapur University of Technology, Dezful, Iran
2 Graduate Student of Architecture, Architecture and Urban Design Department, Jundishapur University of Technology, Dezful, Iran
چکیده [English]

 
Transformations in the present century cause developments and changes between the manifestations of life and culture in Iranian society. The traditional architecture and its trends were underestimated and on the other hand due to the occurrence rate of these transformations, there is no opportunity for adaption of these changes with culture of society. While developments in European countries occurred step by step and to a large extent the changes were easily replaced. For the revival of our original culture and architecture, we need to recognize its major factors so it can continue to exist. Architecture is not just a collection of styles and forms, and it doesn't completely specify its own social and economic conditions, but it comes as a set of them. Architecture as a communication system interacts with culture and for receiving its inner message, the cultural context in which that architecture is formed should be recognized and studied. Otherwise, its messages cannot be well perceived.
Tehran Museum of Contemporary Art is an outcome of the combination of concepts related to origins and principles of a modern approach to architecture from one side and the most inner layers of an Iranian architecture thinking as well. This research aims at studying and analyzing Tehran Museum of Contemporary Art in terms of the relation between culture and architecture. The research method is descriptive-analytical and by using different websites, related books and a field research method the data has been collected. At the end by applying intuitive and inductive reasoning, a general conclusion has been inferred. Analysis indicate that some original concepts of Iran's culture and its traditional architecture had impacts on the design of Tehran Museum of Contemporary Art both directly and indirectly and these ideas were correlated in a way in the concepts of the building's construction.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • culture
  • Architecture
  • museums
  • Tehran museum of contemporary art
  • Kamran Diba
-آشوری، داریوش (1380). تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ. تهران: انتشارات آگاه.
-امامی، صابر (1388). حافظ و هویت فرهنگی. فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره 13. صفحات 67-85.
-انوری، حسن (1382). فرهنگ فشرده سخن (ج 2). تهران: سخن.
-پاپای یزدی، محمد و مهدی سقایی (1386). گردشگری (ماهیت و مفاهیم). تهران: انتشارات سمت.
-جعفری، محمدتقی (1379). فرهنگ پیشرو فرهنگ پیشرو. تهران: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. چاپ چهارم.
-دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا. ویرایش دکتر محمد معین و دکتر سید جعفر شهیدی. تهران: موسسه انتشارات و چاپ تهران.
-زیاری، کرامت‌الله (1382). تأثیر فرهنگ در ساخت شهر (با تأکید بر فرهنگ اسلامی). جغرافیا و توسعه. شماره 2. صفحات 950 تا 108.
-شمس، مجید و نصیره امینی (1388). ارزش شاخص فرهنگ ایرانی و تأثیر آن در توسعه گردشگری. فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیای انسانی. سال اول، شماره 4. صفحات 81-93.
-صاحبی، محمدجواد (1384). مناسبات دین و فرهنگ در جامعه ایران (مجموعه مقالات). تهران: نشر دفتر وزارت فرهنگ و ارشاد.
-صحفی، محمد (1373). موزه هنرهای معاصر تهران: حریم ارزش‌های پایدار. تهران: نشر موزه هنرهای معاصر تهران.
-عنایت، توفیق (1387). عناصر هویت و فرهنگ ایرانی در آثار هنر اسلامی. کتاب ماه هنر. شماره 12. صفحات 32 تا 43.
-فلاحی، مریم (1392). تأثیر فرهنگ بر معماری بومی. معماری و شهرسازی و توسعه‌ی پایدار. مشهد: موسسه آموزش عالی خاوران.
-کرامتی، غزال (1383). تحلیل فضای موزه هنرهای معاصر تهران. مجله معماری و فرهنگ، شماره 18 و 19.
-کریمی، علی (1386). بازتاب هویت فرهنگی در سفرنامه‌های عصر صفوی و قاجاری. فصلنامه مطالعات ملی. سال هشتم. شماره 29. صفحات 31 تا 62.
-معینی، جهانگیر (1374). نظریه و فرهنگ. تهران: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ اول.
-مهدوی پور، حسین (1377). مقدمه‌ای بر تأثیر فرهنگ در معماری مسکن و محیط روستا، شماره 84. صفحات 52 تا 60